تدوین نقشه راه استقرار پنجره واحد تجاری در کشور

• کارفرما: موسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی
• مجری: محمد رحیم اسفیدانی
• تاریخ انجام: ۱۳۸۷
• نوع طرح: پایه‌­ای

شرح مختصری از موضوع طرح

با از مستندسازی تجارب سایر کشورها در خصوص پیاده‌سازی پنجره واحد تجاری توسط سیفکت/ سازمان ملل، استقرار این مهم بعنوان یکی از توصیه‌های سیفکت مورد توجه جدی قرار گرفته است. با توجه به ابعاد گسترده و مزایای انکارناپذیر بکارگیری پنجره واحد تجاری در کشور، در این پروژه تلاش شده است تا ضمن بررسی ابعاد مختلف مفهوم پنجره واحد تجاری، نقشه راهی جهت استقرار آن در ایران ارائه شود. در این راستا، مطالعات طرح در سه فاز انجام می‌گردد: فاز اول شامل شناخت بررسی علمی و مفهومی پنجره واحد تجاری؛ فاز دوم بررسی تجارب سایر کشورهای در استقرار پنجره واحد تجاری؛ فاز سوم طراحی نقشه راه شامل استخراج مراحل لازم جهت استقرار پنجره واحد تجاری و جزئیات مورد نیاز آن.

دستاوردهای طرح

نقشه راه ارائه‌شده در این پروژه در افق زمانی سه ساله و با چشم انداز بهبود فرایندهای صادرات و واردات کشور طراحی شده‌است. جهت مفهوم‌سازی دقیق‌تر پنجره واحد، نقشه راه در دو سطح (نقشه راه مادر و نقشه راه تفصیلی) ارائه شده‌است. نقشه راه مادر شامل سه فاز اصلی ایجاد مفهوم اولیه، امکان‌سنجی و اجرا می‌باشد. در کنار فعالیت‌های اصلی فوق، باید استانداردسازی اسناد و اطلاعات تجاری نیز انجام گیرد که این فعالیت، بعنوان فعالیت پشتیبان در مدل لحاظ شده است. در سطح نقشه راه تفصیلی، جزئیات مربوط به هر یک از گام‌های فوق مشخص شده است. علاوه براین، در این نقشه راه، ریسک‌ها و هزینه‌های استقرار پنجره واحد تجاری و نحوه مدیریت این ریسک‌ها مورد توجه قرار گرفته است که شرح تفصیلی آن در گزارش فاز سوم آمده است. با طراحی این نقشه راه، علیرغم اینکه قدم بسیار کوچکی در این راستا برداشته شده‌است ولی لازم است با بررسی دقیق‌تر این نقشه راه در کمیته ملی ادیفاکت و تصویب آن بعنوان سند ملی استقرار پنجره واحد تجاری، می‌تواند مسیر استقرار و عملیاتی‌سازی آن را هموار‌تر نماید. از این رو پیشنهاد می‌شود این نقشه راه در کمیته ملی ادیفاکت بررسی شده و به تصویب برسد.

توصیه‌های سیاستی ارائه‌شده در این تحقیق در قالب یک نقشه راه اصلی و نقشه راه تفصیلی ارائه شده است. خلاصه برنامه عملیاتی اجرای پنجره واحد را می‌توان به شرح جدول زیر ترسیم نمود:

در مرحله اجرا لازم است از مدل‌های رایج در خصوص پنجره واحد تجاری استفاده شود.، بر اساس توصیه شماره ۳۳ سازمان ملل/ سیفکت سه مدل اصلی در خصوص استقرار پنجره واحد وجود دارد که عباتند از:

• مدل مرجع واحد
• مدل اتوماسیون واحد
• سیستم اتوماسیون مبادله اطلاعات

هر یک از مدل‌های فوق دارای مزایا و معایب خاصی خود است که لازم است در مرحله امکان سنجی با توجه به شرایط موجود، پتانسیل‌ها، ریسک و هزینه اجرای هر یک از سناریوهای فوق مورد بررسی دقیق و علمی قرار گیرد، سپس کمیته ملی ادیفاکت ایران یکی از سناریوهای طراحی شده را انتخاب نماید تا گام‌های بعدی در خصوص اجرای سناریوی انتخاب شده برداشته شود. ولی به صورت کلی می‌توان با توجه به بررسی وضع موجود می‌توان زمینه‌های اجرای هر یک از سناریوهای فوق را به شرح جدول زیر تشریح نمود:

منبع:

ماهنامه علمی- تخصصی لجستیک و زنجیره تأمین؛ شماره ۳۳؛ آذر ۱۳۹۳.