- کارفرما: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی
- مجری: دکتر رضا زنجیرانی فراهانی
- تاریخ انجام: ۱۳۸۵
- نوع طرح: کاربردی
شرح مختصری از طرح
زنجیره‌های تامین کالا و خدمات مرتبط با آن، که پیش از تولید تا پس از مصرف را شامل میشود، یکی از حساس‌ترین فرایندها و چرخه‌های مهم مرتبط با ارتقاء معیشت و رفاه عمومی در هر کشوری است. حضور سطوح مختلف تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در لایه‌های این زنجیره و ارتباطات متنوع و بعضا نامفهومی که باهم دارند، باعث پیچیدگی در هدایت و کنترل زنجیره‌های تامین میشود که هدف اصلی آن جلب رضایت مشتریان نهایی هست؛ این پیچیدگیها، لزوم نگرشی یکپارچه در مدیریت زنجیره‌های تامین را روشن می‌سازد.
یکی از چالش‌های اساسی در مدیریت کشور که مشکلات متعددی را در سطح ملی و منطقه‌ای ایجاد نموده، عدم وجود یکپارچگی، انسجام و هماهنگی بین دستگاه‌های مسئول در زمینه فراهم‌سازی و تامین اقلام، کالاها و خدمات موردنیاز مردم می‌با‌شد.
مشکلات و ضررهای هنگفتی که به‌خاطر نابسامانی و عدم هماهنگی در زنجیره‌های تامین کالا و سازمان‌های مرتبط بر پیکره اقتصاد کشورمان وارد میشود، به‌قدری زیاد و آشکار است که بی‌هیچ آمار و اطلاعاتی لزوم سامان‌بخشیدن به زنجیره‌ها و یکپارچه‌سازی اعضای زنجیره‌ها کاملا احساس می‌گردد.
از آنجا که کشور ایران از نظر امور لجستیکی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست به‌طوریکه حتی آمار مشخصی از سرفصل‌های هزینه‌های لجستیکی نیز در اختیار نمی‌باشد لذا می‌بایست جهت کاهش هزینه‌ها، بر روی امور مدیریتی سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهد.
پرسش‌های اصلی و فرعی تحقیق
- مدیریت زنجیره تامین چه منافعی را برای ساماندهی کالاهای اساسی کشور به همراه دارد؟
- ساماندهی زنجیره تامین در سطح ملی چه ضرورتی دارد؟
- نقش وزارت بازرگانی در ساماندهی زنجیره تامین کالا در کشور چیست؟
- مدیریت زنجیره تامین کالا در کشور دارای چه ضعف‌ها و مشکلاتی است؟
- ملزومات و ضروریات یک زنجیره تامین ساماندهی شده چیست؟
- بسترها و زیرساخت‌های مورد نیاز جهت توسعه هر زنجیره تامین کارا چیست؟
- زنجیره تامین کارا در کشورهای در حال توسعه با چه موانعی روبرو است؟
- دولت در بهبود لجستیک و زنجیره تامین ملی چه نقشی دارد؟
خروجی‌های طرح
- شمایی از وضع موجود زنجیره‌های تامین کالا و خدمات مرتبط در ایران و جهان، امکان‌سنجی و توجیه اقتصادی
- اهمیت و تاریخچه کالاها و خدمات اساسی
- وضعیت تولید، مصرف، صادرات و واردات کالاهای اساسی
- شناخت، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی زنجیره‌های تامین کالا و خدمات مرتبط در کشور
- آسیب‌شناسی زنجیره‌های تامین کالا و خدمات مرتبط در کشور در سطح کلان در محدوده وزارت بازرگانی
- RFP طرح‌های مورد نیاز جهت ساماندهی زنجیره‌های تامین کالا و خدمات مرتبط در کشور و ارائه و شناسنامه طرح‌ها
- سازماندهی سازمان‌های مرتبط با پروژه‌های ساماندهی تعریف‌شده
- ارائه چک‌لیست ساماندهی زنجیره تامین ملی کالاها در قالب فرایندهای مدیریت زنجیره تامین
نتایج به‌دست‌آمده
نتیجه این مطالعه امکان‌سنجی، توصیه وزارت بازرگانی به ضرورت انجام ۱۳ طرح کلان ملی به‌منظور ساماندهی زنجیره‌های تامین کالاهای اساسی کشور بوده است:
- اخذ تصمیمات استراتژیک، مدیریت تقاضا و هماهنگ‌سازی عملیاتی در سرتاسر شبکه تامین کالاهای: ۱- گندم، ۲- قند و شکر، برنج و روغن نباتی، ۳- واکسن و داروهای انسانی و تجهیزات پزشکی یارانهای و غیر یارانهای، ۴- سم، بذر و کود شیمیایی، ۵- شیر و پنیر، ۶- گوشت قرمز و سفید، ۷- کاغذ و دفترچه، ۸- واکسن و داروهای دامی، ۹- پودر شوینده، ۱۰-شیر خشک اطفال، ۱۱- کیسه پروپیلن
- امکان‌سنجی و برنامه‌ریزی طرح پیاده‌سازی مدیریت لجستیک معکوس در کشور
- طراحی نظام مدیریت لجستیک در بحران
منبع:
ماهنامه علمی- تخصصی لجستیک و زنجیره تأمین؛ شماره ۲۰؛ آبان ۱۳۹۲.
